2. Opzetten van de toets

Bedenk op basis van de concrete situaties een taak: wat moet een kandidaat in de verschillende situaties -in realiteit en dus ook in de toets- kunnen doen met taal? Houd hierbij rekening met enkele belangrijke aspecten.

Functionaliteit
Zorg dat de taak bestaat uit een functionele en communicatieve handeling en niet uit het beantwoorden van een reeks willekeurige vragen bij een tekst. Als vragen en opdrachten weinig of niets te maken hebben met een mogelijk lees-, luister-, schrijf- of spreekdoel komen ze onnatuurlijk en irrelevant over. De uitdaging bij dergelijke vragen ligt veel lager, waardoor kandidaten zich minder zullen inspannen om ze op te lossen en zo minder blijk geven van hun taalvaardigheid. Neem bijvoorbeeld een situatie waarbij een kandidaat een vakantiebestemming moet kiezen en in functie van die keuze een vakantiebrochure moet lezen. Stel je dan de volgende vragen: waarom leest iemand een vakantiebrochure? Welke informatie haal je normaal uit een dergelijke tekst? Wat doe je met die informatie? Het leesdoel is erg belangrijk, want daarin ligt de motivatie voor een kandidaat om in dit geval de vakantiebrochure te lezen, te begrijpen en iets te doen met de gevonden informatie. Laat je vragen en opdrachten aansluiten bij dat soort informatie.

Voorkennis
Toetstaken zijn goed als kandidaten bij de uitvoering ervan niet moeten of kunnen terugvallen op hun voorkennis over een bepaald onderwerp maar verplicht worden hun taalvaardigheid te tonen. Kandidaten mogen bijvoorbeeld niet in staat zijn om de juiste vakantiebestemming te kiezen in een reisbrochure door hun voorkennis en zonder de informatie in die brochure te begrijpen. Of omgekeerd, kandidaten moeten in staat zijn taken uit te voeren als ze het taalaanbod in de taak goed begrepen hebben. Extra voorkennis mag geen vereiste zijn.

Voorgesprek
Om alle verschillen weg te nemen op het vlak van culturele en schoolse achtergrond, kennis van de wereld, vertrouwdheid met toetsen en met het gehanteerde toetsformaat, is het belangrijk om het inlevingsvermogen te stimuleren met een kort voorgesprek zodat iedere kandidaat begrijpt wat er verwacht wordt.

Lay-out en illustraties
Een duidelijke lay-out en een visuele ondersteuning door middel van illustraties of tekeningen kunnen een
belangrijke rol spelen. Voorwaarde is wel dat de illustraties duidelijk in relatie staan tot en relevant zijn voor
de opdracht.